Zergatik SESBen haurrak arrain olioa edatera behartu zituzten

Arrain olioa 150 urte baino gehiago daramatza propietate sendagarriengatik. Sobietar Batasunean, dena nazioaren osasunera zuzenduta zegoen, eta onena, dakizuenez, haurrentzat zen.

Gerra ostean, sobietar zientzialariek ondorioztatu zuten Sobietarren Lurraldeko jendearen dietan gantz azido poliinsaturatuak falta zirela. Haurreskoletan, haurrak arrain olioz ureztatzen hasi ziren hutsik egin gabe. Gaur egun, edozein sentsazio baztertzen duten gelatinazko kapsuletan saltzen da. Baina belaunaldi zaharrekoek oraindik ikara batez gogoratzen dute usain nazkagarri eta zapore mingotsa duen beira ilun botila bat.

Beraz, arrain-olioak azido baliotsuenak ditu: linoleikoa, arakidonikoa, linolenikoa. Immunitate-sistema indartzen laguntzen dute, garrantzi handia dute memoriarako eta kontzentraziorako. A eta D bitaminak ere antzematen dira, gorputzaren hazkuntza eta garapen egokirako beharrezkoak. Gantz hori itsas arrainetan aurkitzen da, ordea, ai, ez pertsona batek behar duen kontzentrazio altuan. Hori dela eta, haur sobietar bakoitzari egunean arrain-olio koilarakada bat hartzea gomendatzen zen. Baziren norbanako batzuk koipe hori gustura ere edaten zutenak. Hala ere, gehiengoak, noski, nazka handiz hartu zuen gauzarik baliagarriena.

Dena ondo joan zen: haurreskoletan, haurrak arrain-olioz betetzen zituzten produktu honek osasunean eragin zoragarria zuelakoan; umeek kopeta zimurtu, negar egin, baina irentsi egin zuten. Bat-batean, joan den mendeko 70eko hamarkadan, botila gutiziatuak bat-batean desagertu ziren apaletatik. Arrain-olioaren kalitatea probatzeak bere konposizioan ezpurutasun oso kaltegarriak agerian utzi zituela! Nola, non? Ulertzen hasi ziren. Kontuan izan zen arrain-olio-fabriketan baldintza ez-sanitarioak nagusi direla eta arraina harrapatzen zuten ozeanoa oso kutsatuta dago. Eta bakailao arrainak, zeinaren gibeletik koipea ateratzen zen, ondorioztatu zenez, toxina asko pilatzeko gai dira gibel honetan bertan. Kaliningradoko lantegi batean eskandalua piztu zen: arrain txikiak eta sardinzarren gorpuzkiak, eta ez bakailaoa eta berdela, produktu baliotsu bat ekoizteko lehengai gisa erabiltzen zirela agerian geratu zen. Ondorioz, arrain-olioa zentimo bat kostatu zitzaion enpresari, eta garesti saltzen zen. Orokorrean, lantegiak itxita zeuden, umeek arnasa hartu zuten. 1970eko Arrain Olioa Debekatzeko Ordenantza 1997an indargabetu zen. Baina gero kapsuletan koipea agertu da jada.

50eko hamarkadako Amerikako amei ere seme-alabei arrain olioa emateko gomendatu zieten.

Gaur egungo mediku adituek diote Sobietar Batasunean dena behar bezala egin zela, arrain olioa oraindik behar dela. Gainera, 2019an, Errusia omega-3 gantz-azido poliinsaturatuen gabeziaren ia pandemiaz hitz egiten hasi zen! Errusiako bi unibertsitatetako zientzialariek, klinika pribatuetako espezialistekin batera, ikerketak egin zituzten, gaien % 75ean gantz-azidoen gabezia agerian utziz. Gainera, gehienak 18 urtetik beherako haurrak eta nerabeak ziren.

Oro har, edan arrain olioa. Hala ere, ez ahaztu nutrizio-osagarriek ezin dutela dieta osasuntsu bat ordezkatu.

– Sobietar Batasunean, denek edaten zuten arrain-olioa! Joan den mendeko 70eko hamarkadaren ondoren, moda hori apaltzen hasi zen, arrainetan substantzia kaltegarriak pilatzen zirela aurkitu baitzen, batez ere, metal astunen gatzak. Orduan, ekoizpen teknologiak hobetu eta gure herriak maite zituen bitartekoetara itzuli ziren. Uste zen arrain-olioa gaixotasunen panazea dela eta, lehenik eta behin, haurren rakitismoaren prebentzioa. Gaur egun askoz arrazionalagoa da omega-3-gantz-azido insaturatuak erabiltzea: azido dokosahexaenoikoak (DHA) eta eikosapentaenoikoak (EGA) oso garrantzitsuak dira haurrentzat zein helduentzat. Egunean 1000-2000 mg-ko kantitatean, zahartzearen aurkako estrategien ikuspegitik oso erremedio eraginkorra da.

Utzi erantzun bat